کاپادوکیه
کاپادوکیه یا کَتپَتوکه یا کاپادوسیه در پارسی باستان: Katpatuka، به معنای «سرزمین اسب های زیبا» ) یونانی: Καππαδοκία) نام سرزمین باستانی پهناوری در آسیای کوچک (ترکیه کنونی) است. نام کاپادوکیه پس از روزگار باستان در زمان چیرگی مسیحیت بر این بخش پایدار ماند و امروزه هم در زمینه گردشگری بدین بخش تاریخی کاپادوکیه گفتهمیشود. توریستیترین بخش کاپادوکیه استان نوشهر ترکیه کنونی را دربرمیگیرد.
کاپادوکیه سرزمینی است در مرکز آناتولی (خود آناتولی بمعنای محل برآمدن خورشید بزبان یونانی میباشد و از اینجهت میتوان برابر با خراسانش دانست) و محوطهای را در بر میگرفت که امروز میان نوشهیر، نیغده، آکسرای، کرشهیر و قیصریه قرار دارد. از نامیترین قسمتهای این سرزمین امروزه بنام گورمه یاد میگردد که مجسمههای باستانی را در دل خود جای داده است. این محوطهٔ باستانی از سال ۱۹۸۵ از طرف یونسکو جزو میراث فرهنگی جهان شناخته شده و ثبت گردیدند. از دیگر دیدنیهای باستانی این دیار شهر زیرزمینی است که در درین کویو واقع است و هرساله گردشگران زیادی را بسوی خود جلب میکند و بر شهرت خویش میافزاید.
پیشینه
روزگاری همهٔ سرزمین گسترده میان دو رود هالیس و فرات را کاپادوسیه میگفتند. بعدها بخش شمالی را پونتوس و بخش میانه و جنوبی را کاپادوسیه بزرگ خواندند. از زمان مادها کاپادوسیه بخشی از شاهنشاهی ایران بوده است. در تاریخ برای نخستین بار در پایان سده ششم پیش از میلاد است که نامی از کاپادوکیه میرود و آن هم در سنگنبشتههای سهزبانه دو تن از پادشاهان هخامنشی، داریوش بزرگ و خشایارشا. از دیر باز فرهنگ و آیین ایرانی آنچنان در ارمنستان و کاپادوسیه پذیرفته و گسترش یافته بود که میتوان گفت که مردمان این نواحی در زمان هخامنشیان و اشکانیان دیگر انیرانی شمرده نمیشدند. پرستش ایزدان ایرانی بویژه مهر و آناهیتا در کاپادوسیه رواج داشت و نویسندگان یونانی چگونگی برگزاری مراسم مذهبی ایرانی را در آنجا گزارش کردهاند. از زمان هخامنشیان تا قرون اولیه میلادی کاپادوسیه سرزمین اختلاط و آمیزش فرهنگها و دینهای گوناگون بوده است. روایات مورخان یونانی مخصوصاً استرابو دربارهٔ هم آمیختگی آیینهای ایرانی و انیرانی در کاپادوسیه و دیگر کشورهای باختری ایران از لحاظ تاریخ دینهای ایرانی اهمیت خاصی دارد.
نامگذاری ماههای سال با نامهای ایزدان مزدیسنا که در سدهٔ پنجم پیش از میلاد در کاپادوسیه انجام گرفته، باستانیترین گواهی تاریخی دربارهٔ رواج و گسترش کیش زرتشتی در باختر ایران است. نوشته و اسناد یونانی و لاتینی مربوط به گاهشماری کاپادوسی در جلد اول کتاب معروف آسیای صغیر، بحثها کرده و رأیهای گوناگون دادهاند.
نگارخانه
منابع
بنونیست، امیل. دین ایرانی بر پایهٔ متنهای مهم یونانی. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۴
- Photos of Cappadocia : http://www.cevatzade.com/english/index.php?cat=254
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kapadokya»، ویکیپدیای ترکی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۸ شهریور ۱۳۹۰).
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Cappadocia Cappadocia»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲۰ اوت ۲۰۰۷).